جارچی آذربایجان/ کوثر حسنی، در زمان حکومت ماد ها حجاب زود تر از اسلام رواج پیدا کرد چرا که در کتاب پوشاک باستانی ایرانیان» دربارهٔ پوشش زنان در دوران مادها با تکیه بر نقوش برجستهٔ به این مورد اشاره شده که پوشاک زنان آن دوران از دید شکل با پوشاک مردان یکسان است و مرد و زن به واسطه اختلافی که میان پوشش سرشان وجود دارد، از هم تمایز داده میشوند که زنان در آن دوره پوششی نیز روی سر خود گذاردهاند و از زیر آن گیسوهای بلندشان نمایان می شد و لذا پوشش زنان در دوران هخامنشیان نیز با دوران مادها چندان تفاوتی نکرده بود چرا که پوشاک زنان از روی برخی نقوش که از آن زمان مانده به زنان بومی اشاره دارد که پوششی جالب دارند که در این راستا پیراهن آنان پوششی ساده و بلند یا دارای راسته چین و آستین کوتاه است همچنین پلوتارک مورخ یونانی در مورد شرایط ایران در زمان هخامنشیان این گونه نوشته است که «هر گاه که لازم بود زنان ایران از خانه خارج شوند و به سفر بروند، درون چادرهای در بستهای مینشینند و چادر را بر روی گردونهای قرار میدادند و حمل می کردند.
لباس زنان اشکانی نیز پیراهنی بلند تا روی زمین، گشاد، پرچین، آستیندار و یقه راست بود و همچنین پیراهن دیگری نیز داشتهاند که روی اولی میپوشیدند و قد این یکی نسبت به اولی کوتاه و ضمناً یقه باز بوده که روی این دو پیراهن چادری سر می کردند و لذا چادر زنان اشکانی به رنگهای شاد، ارغوانی و یا سفید بود که گوشه چادر در زیر یک تخته فلزی بیضی منقوش یا دکمه که به وسیله زنجیری به گردن افکنده شده، بند است چرا که این چادر به نحوی روی سر میافتاده که عمامه (نوعی کلاه زنانه) را در قسمت عقب و پهلوها میپوشانیدهاست.
در دوره ساسانیان نیز از ظروف و بشقاب های نقره ای بر جای مانده می توان متوجه شد که یکی از پوشش های مهم زنان ساسانی در آن دوره چادر بوده است چرا که استفاده از چادر در این دوره به مانند دوره های قبل نبوده بلکه گاها زنان در این دوره چادرهایشان را به دور کمر خود یا بر روی دوش خود می انداخته و از شنل نیز استفاده می کردند به طوری که آن را در نقوش طاق بستان در کرمانشاه بر روی دوش آناهیتا می توانیم مشاهده نماییم.
در نهایت با توجه به سیر تاریخی پوشش و نگاهی به تاریخچه حجاب در ایران می توان فهمید که زنان ایرانی از دوره باستان پوشش مناسب را برای خود ارزش و درج یک مقام میدانسته و آن چیز که مشخص بود بر طبق سیر تاریخی میل فطری زنان به پوشش الخصوص چادر حتی قبل از ظهور اسلام دیده میشده است اما با این وجود کمی به جلو تر رفته ایم تا بیشتر بحث حجاب را مورد بررسی قرار دهیم.
سفر رضاشاه به ترکیه در سال ۱۳۱۳ بر نگرش او درباره میزان عقبماندگی ایرانیان نسبت به ترکها اثرگذار بود و او را نسبت به اجرای کشف حجاب مصمم کرد چرا که وی پس از سفر، به مستشارالدوله صادق، سفیر کبیر ایران در ترکیه گفت: هنوز عقب هستیم و فوراً باید با تمام قوا به پیشرفت سریع مردم خصوصاً زنان اقدام کنیم که در این خصوص در فاصله سالهای ۱۳۱۴-۱۳۱۳، اقدامات تبلیغاتی به منظور آماده ساختن افکار عمومی برای کشف حجاب انجام گرفت و جشنها و مجالس سخنرانی متعددی در این زمینه در تهران و دیگر شهرها برپا شد و کانون بانوان در اردیبهشت ۱۳۱۴ تحت نظارت وزارت معارف و به ریاست شمس پهلوی تأسیس شد اما سرانجام فرمان کشف حجاب به صورت رسمی در ۱۷ دی سال ۱۳۱۴ صادر شد که در این روز، جشنی از طرف علیاصغر حکمت که خود نقش فعال و مؤثری در این ماجرا داشت، در دانشسرای مقدماتی و در حضور رضاشاه برپا شد که در این جشن، همسر و دختران شاه و جمعی از همسران وزیران و وکیلان بدون حجاب شرکت داشتند اما پس از روی کار آمدن محمدرضا پهلوی در سال ۱۳۲۰، گروهی از زنان که از فشار حکومت پدرش سخت به ستوه آمده بودند، در مخالفت با کشف حجاب، در معابر عمومی با چادر ظاهر شدند و مأموران حکومتی هم علیرغم وجود قانون کشف حجاب چندان که باید با آنان مقابله نمیکردند که در این خصوص در نهایت در مهر ماه همان سال سید ابوالقاسم کاشانی طی نامهای به نخست وزیر وقت خواهان کم کردن فشار بر زنان محجبه شد و در سال ۱۳۲۳ نیز سید حسین طباطبایی قمی، از مراجع وقت نامهای به شاه جدید نوشت و از وی خواست کشف حجاب اجباری را لغو کند که در این خصوص در نتیجه با مخالفت علما و مقاومت مردم، قانون کشف حجاب لغو گردید و انتشار دو فتوای «سید حسین بروجردی» و «سید محمدتقی خوانساری» که بر لزوم حجاب و تحریم بیحجابی اجبار داشتند در آن روزها منتشر شد و از نظر فرهنگی و دینی مردم را به سمت حجاب تشویق کرد اما در سال ۱۹۲۳ میلادی نیز زمانی که جمهوری ترکیه به دست مصطفی کمال آتاترک تأسیس گردید، مؤسسهها و نهادهای رسمی به کارمندان زن اجازه نمیدانند که با حجاب فعالیت کنند درحالی که در هیچ کجای قانون اساسی دربارهٔ ممنوعیت حجاب قانونی وجود نداشت در آن زمان آتاترک تلاش های بسیاری میکرد تا جامعه ترکیه را سکولاریزه کند و روسری را نشان عقب ماندگی و ارتجاع میدانست که در این راستا سکولارها پس از کودتای نظامی سال ۱۹۸۰ میلادی قانون لباس در موسسههای عمومی که داشتن حجاب در موسسههای دولتی را منع میکرد تصویب کردند و بر اساس قوانین ترکیه، کارمندان زن در ادارات دولتی اجازه استفاده از روسری و سایر پوششهای مشابه را نداشتند همچنین بر اساس بخشنامهای تحت عنوان «نحوه پوشش در مراکز آموزش عالی ترکیه» که در سال ۱۹۹۷ میلادی صادر شده دانشجویان دختر دانشگاههای دولتی نیز اجازه استفاده از حجاب در دانشگاهها را نداشتند در نهایت این قانون در سال ۲۰۰۶ میلادی برای دانشگاههای غیردولتی نیز لازمالاجرا شد اما پس از روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه در سال ۲۰۱۰ میلادی، قانون اساسی ترکیه اصلاح شد و پذیرش حجاب به همهپرسی گذاشته شد که این اقدام موجب شد تا رجب طیب اردوغان نخست وزیر وقت ترکیه در ۱ اکتبر سال ۲۰۱۳ میلادی لغو ممنوعیت حجاب در موسسههای دولتی را اعلام کند که سرانجام بر اساس این قانون در مدارس، دانشگاهها، ارتش و مجلس دختران و زنان میتوانستند حجاب داشته باشند در ترکیه نیز داشتن حجاب اسلامی در دانشگاههای دولتی ممنوع بود، اما در سال ۲۰۰۸ میلادی پارلمان ترکیه دستور به لغو این قانون داد.
مسئله حجاب از دیدگاه علمی و روانشناسی نیز نه تنها برای مسلمانان بلکه برای هر انسانی واجب است. زیرا بر پایه علوم روانشناسی و زیست شناسی حجاب و عفاف عامل سلامت جسمی و روانی انسان هاست. عفاف و حجاب از دیدگاه نوروبیولوژی، دو جنبه دارد: یکی اینکه، شخص ورودیهای تحریک جنســی را دریافت نکند و دیگر اینکه، از تحریک جنسی دیگران خودداری کند اما مسئله حجاب از دیدگاه اسلام هر لباسی است که تمام اعضای بدن، از فرق سر تا ناخن پا را بپوشاند و در آن حجم بدن و برجستگیهای بدن زن مشخص نباشد و توجه نامحرم را به خود جلب نکند و تحریک آمیز هم نباشد، مصداق حجاب اسلامی است به همین بهانه پای صحبت های کوتاه بانوان تبریزی نشستیم که نظر متفاوتی در رابطه با این بحث داشتند.
تاثیر پذیری تربیت رفتاری بیشتر از تربیت گفتاری است
یک بانوی تبریزی در خصوص نقش تربیت خانوادگی در رابطه با بحث حجاب گفت: تربیت رفتاری تاثیر بسیار زیادی بیشتر از تربیت گفتاری در این زمینه دارد چرا که یک کودک ابتدا در فضا خانه و خانواده بزرگ شده و رشد میکند به همین دلیل هر رفتاری که در این فضا انجام بگیرد طبیعتاً آن کودک نیز آن را یاد میگیرد.
وی ادامه داد: اگر کودکان با فرهنگ فضای مجازی آشنا شوند قطعا نسبت به این موضوع که باید از کدام قسمت ها و کدام منبع ها استفاده کنند نیز آگاه خواهد بود و به همین جهت تهدید خطرات مختلف نیز به مرور کمتر خواهد شد.
پوشش یک مسئله کاملا فردی است
بانوی دیگر تبریزی گفت: پوشش یک مسئله کاملا فردی است که انسان ها با توجه به انتخاب هایی که دارند تصمیم میگیرند که چگونه پوششی داشته باشند.
وی اظهار کرد: وقتی شخصی با حجاب آرامش پیدا می کنید طبیعی است که با وجود حجاب آرامش خاصی بدست خواهد آورد اما وقتی شخصی حتی با شنیدن کلمه حجاب دچار استرس خاصی میشود طبیعی است که حتی با شنیدن کلمه حجاب خاطرات بدی را که تجربه کرده به یاد آورد.
اما مسئله حجاب از دیدگاه عقل نیز به این گونه است که آنچه که برای انسان مایه کرامت و حفظ از انحرافات و موجب استواری انسان می شود، حجاب است و در مقابل، آنچه که زمینه ساز فساد اخلاقی و پیامد های شوم آن می شود، برهنگی و بی حجابی است و لذا شبهاتی که در خصوص بحث حجاب و عفاف وجود دارد خود به دو دسته درون متن دینی و برون متن دینی تقسیم بندی میشود که در این راستا شبهات درون متن، شبهاتی هستند که در آن دشمنان از متن دین استفاده میکنند و به دنبال آن هستند که بگویند حجاب لازم نیست و یا اجتماعی نیست اما در شبهات برون متن دین دشمن از موضوعاتی خارج از دین استفاده میکند و به دنبال آن است که به جامعه بقبولاند که نگاه اسلام به حجاب درست نیست.
در این خصوص تا اکنون به هر نتیجه ای که به آن رسیدیم بر ما بسنده نکرد و تصمیم گرفتیم نظر چند فرد خارجی را هم در رابطه با این موضوع بدانیم.
تحقیق و بررسی در مورد اسلام و قرآن تاثیر بسیار شگرف دارد
ایوان ریدلی، خبرنگار و روزنامه نگار انگلیسی در سال ۱۹۵۹ در انگلستان به دنیا آمد او به خاطر دلایلی همچون اتهام جاسوسی توسط طالبان دستگیر شد به گفته وی پس از دستگیری، طالبان او را پیش امام جماعت مسجدی بردند و قبول اسلام را به او پیشنهاد کردند و لذا او در قسمتی گفته است: من فکر کردم که اگر پیشنهادشان را بپذیرم خیال میکنند که استقلال رأی ندارم و اگر نپذیرم، از مخالفین اسلام قلمداد میشوم اما در نهایت وعده کردم که پس از آزادی، در لندن به مطالعه و بررسی اسلام و قرآن بپردازم بر حسب وعده پس از آزادی به تحقیق و بررسی پرداختم و پس از پایان تحقیق، قدرت روحی و روانی عجیبی در خود احساس کردم و حقایقی که در نتیجۀ این تحقیق و بررسی به آنها پی برده بودم تأثیر شگرفی بر من گذاشت چرا که از بررسی جایگاه زن در قرآن متحیر شدم چون قرآن نه تنها زنان را محکوم و مظلوم قرار نداده، بلکه از آزادی آنان سخن به میان آورده، و بر تساوی زن و مرد از نظر ارزش، انسانیت، حق کسب علم و دانش و… تاکید کرده است در نتیجه ریدلی به عنوان فوق ستاره در رسانه های اسلامی ظاهر شده است که هم اکنون در شبکه پرس تی وی ایران به عنوان مجری مشغول فعالیت است همچنین او با توجه به اینکه به شهروند درجه ۲ در کشورش تبدیل شده با اعتقادی راسخ گفته است: هر زمان یک خواهر مسلمان را با حجاب اسلامی می بینم، صرف نظر از اینکه او را بشناسم یا نه، به او لبخند می زنم و می گویم، السلام علیکم، یعنی سلام و صلح بر شما پس شما هم اگر زنی را دیدید که حجاب پوشیده است به او سلام بگویید.
اهمیت بسیار زیاد خانواده و زن در اسلام
سارا جوزف نیز یک تازه مسلمان انگلیسی است که در سال ۱۹۷۱ در لندن متولد شد و در سن ۱۶ سالگی نیز مسلمان شد و لذا او هم اکنون نیز مدیریت مجله اسلامی Emel را به عهده دارد که در آن به ارائه شیوه زندگی مسلمانان بر اساس تعالیم اسلامی می پردازد، و نخستین زن مسلمان اروپایی است که وارد این عرصه شده است.
جوزف علت گرایش زنان به اسلام را این گونه بیان کرده است که بسیاری از مردم به کشور های مسلمان سفر می کنند و وقتی با زیبایی های زندگی مسلمانان و مهمان نوازی های آنان آشنا می شوند و هنر و معماری این سرزمین ها را مشاهده می کنند، اسلام برای آنها جذاب می شود همچنین او معتقد است که خانواده و زن اهمیت بسیاری در اسلام دارند و زنان صرفا برای لذت جویی مردان نیستند و همه زنان اروپایی که به اسلام روی آورده اند ، در جستجوی یک شیوه زندگی زیبا و محفوظ از تمامی افراطهای فمنیسم غربی که حقیقتا روشی نادرست است، بوده اند.
درخشش عدالت اجتماعی علت باعث جذب به دین اسلام شد
در نهایت مریم فرانسوا کراح که به امیلی فرانسوا نیز مشهور است، بازیگر انگلیسی است که در سال ۱۹۸۳ متولد شد و در سال ۲۰۰۳ در سن ۲۱ سالگی مسلمان شد و لذا در سال ۱۹۹۰ ، یعنی در سن ۷ سالگی به خاطر ظاهر زیبایش در فیلم “در حس و حساسیت”، نقش ایفا کرده اما هم اکنون نماینده دانشگاه اسلامی آکسفورد است و با حجاب اسلامی در برنامه های مختلف تلویزیونی که درباره جایگاه زنان مسلمان در جامعه است، آشکار می شود این بازیگر انگلیسی تازه مسلمان، علت روی آوردن خود به دین اسلام را درخشش عدالت اجتماعی در دین اسلام می داند چرا که او در این باره می گوید: فهمیدم که در راهی که به سوی اسلام برگزیدم عدالت اجتماعی در شخصیت مسلمانان پایه گذاری شده و نیروی عظیم این عدالت نیز جزوی از وجود من شد او همچنین در یک برنامه تلویزیونی که از شبکه فاکس نیوز پخش شد گفت: عوامل بسیاری باعث شد تا این تغییر را در خود ایجاد کنم و یکی از آنها کشش من به مطالعه زندگی پیامبر اکرم (ص) و حضرت محمد (ص) بود و باور دارم او یکی از مظاهر درک نشدنی تاریخ است چرا که از طریق مطالعه تفکرات رسول خدا (ص) دریافتم که ایشان مظهر عدالت و برابری در میان جامعه مسلمانان بوده اند و خداوند نیز عدالت را دوست دارد و همه مسلمانان اعمال شان را باید به سمت احترام به عدالت محوریت بخشند.
در نهایت با وجود تمام پستی ها و بلندی هایی که در نوشتن این گزارش با آنها رو به رو شدیم تنها با یک نتیجه روبه رو میشویم که حجاب به معنای امنیت است امنیتی که تضمین کننده کرامت و گرامی بودن انسان ها در همه جا است.