به گزارش جارچی آذربایجان، بیش از ۳۵ درصد تولید و صادرات فرش دستبافت ایرانی متعلق به طرح، رنگ و نقش فرش آذربایجان و تبریز است اما یکی از مهمترین مشکلاتی که همواره در این هنر زیبا پابرجا مانده است، بیمه قالیبافی است که متأسفانه نزدیک به ۴۰ هزار خانواده از حق بیمه قالیبافی برخوردار هستند.
فرش دستباف تبریز فراز و نشیبهای بسیاری را بر جان خریده است و گذشته از موانع موجود بر سر راه صادرات فرش دستباف، نبود نمایشگاههای فرش دستباف یکی دیگر از دغدغههایی است که همواره مطرح میشود.
متأسفانه برگزاری نمایشگاههای غیر اصولی و غیرتخصصی باعث عدم رونق فروش فرش و نارضایتی مصرف کنندگان و خریداران فرش دستباف ایرانی میشود. در این میان، برگزاری سالانه نمایشگاه فرش دستباف باید با مجوز سازمان صمت و توسط تشکلها و اتحادیههای صنفی هر استان به صورت تخصصی برگزار شود.
وجود بیش از هزار حجره در بازار بزرگ سرپوشیده تبریز
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و بافندگان فرش دستباف تبریز گفت: بازار سرپوشیده تبریز، یکی از بزرگترین بازارهای دنیا شناخته شده است که با وجود بیش از هزار حجره تجار و فرش فروشان نامدار، به عنوان نمایشگاه فرش دائمی دایر است.
اسماعیل چمنی ادامه داد: یکی از عواملی که باعث عدم رونق فروش فرش و نارضایتی مصرف کنندگان و خریداران فرش دستباف ایرانی و تجار میشود وجود نمایشگاههای غیر اصولی، غیرحرفهای و عدم قانون مداری است.
وی به ساماندهی نمایشگاههای فرش اشاره کرده و افزود: برگزاری نمایشگاههای فرش دستباف باید سالانه یک بار در محل نمایشگاههای دائمی مراکز استان، با مجوز سازمان صمت هر استان توسط تشکلها و اتحادیههای صنفی هر استان به صورت تخصصی برگزار شود.
یکی از عواملی که باعث عدم رونق فروش فرش و نارضایتی مصرف کنندگان و خریداران فرش دستباف ایرانی و تجار میشود وجود نمایشگاههای غیر اصولی، غیرحرفهای و عدم قانون مداری است
چمنی بیان کرد: داشتن نمایشگاههای فرش دلیل بر رونق این هنر نیست بلکه زمانی تأثیر گذار است که به صورت سالانه به مدت یک هفته با حضور تشکلهای فرش برگزار شود.
برگزاری نمایشگاههای غیراصولی و نارضایتی تولیدکنندگان
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و بافندگان فرش دستباف تبریز توضیح داد: برگزاری نمایشگاههای غیراصولی فرش باعث شده است تا برخی از تجار و فرش فروشان، حجرههای خود را تعطیل کنند.
وی بیان کرد: وجود نمایشگاههای غیرقانونی و غیرتخصصی، هزینه غرفه نمایشگاهها، اسکان و ایاب و ذهاب، موجب افزایش قیمت فرش دستباف شده و از این رو خریدار، متضرر میشود.
چمنی گفت: بیش از ۳۵ درصد تولید و صادرات فرش دستباف ایرانی متعلق به طرح، رنگ و نقش فرش آذربایجان و تبریز است که از گمرکات مختلف استان صادر میشود.
وی ادامه داد: در سطح استان آذربایجان شرقی، ظرفیت ۲۰۰ هزار نفری برای برخورداری از بیمه قالیبافی وجود دارد و بیش از ۵۰۰ هزار نفر در سطح استان آذربایجان شرقی از این راه ارتزاق میکنند.
۴۰ هزار خانواده در استان آذربایجان شرقی بیمه قالیبافی دارند
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و بافندگان فرش دستباف تبریز افزود: تا سال ۹۲ با توجه به اینکه ۹۵ هزار خانواده از حق بیمه قالیبافی برخوردار بودند اما به مرور زمان به علتهای غیر اصولی بیمه آنها قطع شده است و اکنون در استان آذربایجان شرقی، نزدیک به ۴۰ هزار خانواده از بیمه قالیبافی برخوردار هستند.
چمنی ادامه داد: با توجه به مصوبه مجلس شورای اسلامی تمام قالیبافان باید از بیمه قالیبافی برخوردار شوند در این راستا متولیان امر باید اهتمام جدی برای استان آذربایجان شرقی و اقصی نقاط ایران، اقدامات لازم را برای بیمه شدن قالیبافان انجام دهند در غیر این صورت با چالشها و مشکلات عدیده قالیبافان، تولیدکنندگان و مسئولین امر مواجه خواهیم شد.
وی در پایان گفت: در سطح کشور، تا سال ۹۲، نزدیک به ۶۵۰ هزار خانواده بیمه شده داشتیم اما به جای ظرفیت ۲ میلیون نفری، سیر نزولی پیدا کرده و نزدیک به ۳۰۰ هزار خانواده از سهم بیمه برخوردار شدهاند.
نبود نمایشگاه دائمی فرش
بازرس هیئت مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و بافندگان فرش دستباف تبریز گفت: یکی از دغدغههای فعالان عرصه فرش دستباف، عدم برخورداری از نمایشگاه دائمی فرش دستباف میباشد که میتواند سهم بسزایی در رفع دغدغهی فروش تولیدات داشته باشد و مقولهی از تولید به مصرف را عملی کند.
اعظم ستاری فرد ادامه داد: متأسفانه در کشور ما چندین سال است که تولید، فروش و صادرات فرش دستباف با مشکل اساسی مواجه شده است و برای رهایی از این معضل بایستی به فکر راه چاره گشت که یکی از این راهها ایجاد نمایشگاهها و فروشگاههای دائمی فرش دستباف میباشد که با این کار رقابت بین فرشهای تولیدی به حداکثر میرسد و کپی برداری از طرحها و نقشهها به حداقل.
وی افزود: مصرف کنندگان به آسانی به تولیدات دسترسی پیدا میکنند و بین طرحها و نقوش متفاوت میتوانند کالاهای مد نظر خود را به راحتی انتخاب کنند و دلالان حذف میشوند و قیمت فرشها هم قابل کنترل میباشد.
کارشناس ارشد تجارت الکترونیک بیان کرد: اما این کار منوط به آن است که غرفهها در اختیار تولیدکنندگان مجرب قرار گرفته باشد تا با سلیقه متناسب داخلی و خارجی تولیدات خود را انجام دهند و همچنین کیفیت و قیمت فرشها مورد بررسی کارشناسان خبره قرار گیرد و تولیدات جدید و متناسب با سلیقه بازار و دارای جذابیت و تنوع بیشتر و به روز رسانی شده در اختیار مصرف کنندگان قرار گیرد.
ستاری فرد افزود: علاوه بر ایجاد نمایشگاههای دائمی فرش دستباف و ایجاد مرکز تهیه و توزیع مواد اولیه مرغوب هم از نیازهای اساسی و مشکلات عدیده فرش دستباف میباشد که در اختیار تولیدکنندگان قرار گیرد تا فرش دستباف با کیفیت به بازار عرضه میگردد.
وی ادامه داد: به طور مثال اگر یک خریدار به دنبال فرش طرح ترکمن، یا کردستان یا هریس باشد در شرایط کنونی بازار لزوماً باید به همان مناطق و بازار آنجا عزیمت ولی با وجود نمایشگاه دائمی و حضور تمام سلیقهها و طرحها در یک جای ثابت در تمام استانها این امکان فراهم میشود که در کمترین زمان خریدار بهترین خرید را با مقایسه قیمتها انجام دهند.
برگزاری نمایشگاه باید با زیرساخت و امکانات رفاهی همراه باشد
این کارشناس ارشد تجارت الکترونیک گفت: البته لازم به ذکر است که ایجاد نمایشگاه دائمی باید همراه با زیرساختها و امکانات رفاهی برای بازدید کنندگان هم باشد به طور مثال چندسالی از آغاز به کار نمایشگاه شهر آفتاب تهران میگذرد ولی کماکان شاهد بروز مشکلات برای خریداران و البته غرفه داران هستیم.
ستاری فرد افزود: در خصوص ایجاد نمایشگاه دائمی باید این نکته را هم متذکر شویم که این کار در کل به نفع بافنده، فروشنده و خریدار هست زیرا در بازار کنونی عمده سود حاصل از این تجارت را دلال ها کسب و کار میکنند که در عمل هیچ زحمتی برای تولید و عرضه محصول متحمل نشدهاند.
نبود بیمه قالیبافان
وی ادامه داد: یکی از مهمترین مشکلات قالیبافان، نبود بیمه سوبسید دار و امنیت شغلی هست که چندین سال است از بیمه تأمین اجتماعی بی نصیب شدهاند و جای خود را به بیمه روستاییان و عشایر داده است.بیمهای بدون دفترچه درمانی و درصد بیمه پایین و نیاز به سابقه بیشتر که منتج به رغبت کم در میان نسل جوان به شغل و هنر قالیبافی شده است.
بازرس هیئت مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و بافندگان فرش دستباف تبریز توضیح داد: لازم بود این شغل در لیست مشاغل سخت و زیان آور باشد چرا که در بلند مدت صدمات جسمانی زیادی را در پی دارد و متأسفانه به جای حمایت از این هنر صنعت روز به روز از مزایا و تسهیلات آن نیز کاسته میشود و تأمین اجتماعی هم به جای حل کردن مسائل و مشکلات قالیبافان فقط به فکر اخذ پول از آنها شده که برای بازنشسته شدن هم باید پول پرداخت کنند.
لازم بود این شغل در لیست مشاغل سخت و زیان آور باشد چرا که در بلند مدت صدمات جسمانی زیادی را در پی دارد
ستاری فرد افزود: یکی دیگر از عمده مشکلات مسئله بیمه قالیبافان قطع بیمه آنها به دلیل عدم پرداخت حق بیمه میباشد که در این صورت دیگر امکان وصل مجدد آن مقدور نمیباشد یا به ندرت و در شرایط سخت ممکن میشود.
وی ادامه داد: لازم به ذکر است چون درآمد قالیبافان به صورت ماهانه نیست و ممکن است برای رسیدن به درآمد حاصل از فرش مثلاً ۶ ماه زمان لازم باشد که در طی این مدت پرداخت فیش بیمه خیلی سخت و عملاً خارج از توان قالیبافان است که ضروری است در این مورد نیز تمهیدات و مصوبات لازم در نظر گرفته شود. در کل، قشر قالیباف جز اقشار آسیب پذیر و کم درآمد جامعه میباشد ولی عملاً هیچگونه حمایت خاصی از سوی دولت برای این جمعیت که خودشان شناسنامه فرش کشور میباشند وجود ندارد و هیچ نهاد دولتی مستقیماً متولی مشکلات و دردهای جامعه قالیبافان نیست.
افزایش قیمت مواد اولیه
بازرس هیئت مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و بافندگان فرش دستباف تبریز گفت: در این خصوص نیز باید گفت که تمام صنوف و بازار تجاری در کشور تحت تأثیر اقتصاد کل کشور میباشد. در وضعیت نابسامان کنونی نیز مقوله فرش از این قاعده مستثنی نیست. مثلاً با مقایسه قیمت چند سال اخیر «روناس» و «نیل» در فرشهای با رنگرزی گیاهی میتوان متوجه شد که نسبت قیمت تمام شده فرش چندین برابر شده، یک مثال دیگر در مورد افزایش قیمت و نوسان آن میتوان به افزایش قیمت مرینوس با توجه به افزایش قیمت ارز است.
وی در پایان افزود: هرچه که قیمت مواد اولیه بالاتر میرود به ناچار قیمت دستمزد و تمام کننده فرش نیز بالا خواهد رفت، این مشکل با توجه به کمتر شدن قدرت خرید مشتریان باعث رکود در بازار خواهد شد. با توجه به آمارها افزایش قیمت مواد اولیه باعث کمتر شدن آمار اشتغال به کار فرش در سطح کشور شده است. این یک زنگ خطر برای متولیان این امر است.
عدم آشنایی با سلایق بازارهای جهانی
یک تولیدکننده و عرضه کننده تابلوفرش نیز گفت: نمایشگاه دائمی در ایران و تبریز به نفع قالیبافان که جزو اقشار کم درآمد هستند نمیباشد.
احمد جعفریان ادامه داد: نمایشگاه دائمی دست افرادی است که فرش و تابلوفرش را با قیمت پایینتری از قالیباف خریداری میکنند اما به قیمت روز به فروش میرسانند.
وی افزود: علاوه بر افزایش قیمت دلار، متأسفانه اکثر مواد اولیه یا مصالح قالیبافی، کیفیت خود را از دست دادهاند.
این تولید کننده و عرضه کننده تابلوفرش در تبریز افزود: صادرات فرش، سختیهایی از جمله عدم آشنایی با سلایق بازارهای جهانی، عدم ارتباط با بانکهای جهانی و برگزار نشدن نمایشگاه در خارج از کشور و تحریمهای ظالمانه را به همراه دارد.
متأسفانه تعدادی از قالیبافان از حق بیمه برخوردار هستند و در چنین وضعیت تورم، به سختی امرار معاش میکنند تا جایی که مجبور هستند به شغلهای دیگر روی آورند
جعفریان گفت: متأسفانه تعدادی از قالیبافان از حق بیمه برخوردار هستند و در چنین وضعیت تورم، به سختی امرار معاش میکنند تا جایی که مجبور هستند به شغلهای دیگر روی آورند.
وی در پایان افزود: اتحادیههای فرش فروشان و صادرکنندگان فرش میتوانند در برگزاری هر چه بهتر نمایشگاههای خارج از کشور و پیدا کردن بازار هدف به تجار کمک کنند تا از این طریق، فرش ایرانی جایگاه خود را در دنیا تقویت بخشد.
همان گونه که گفته شد بیش از ۳۵ درصد تولید و صادرات فرش دستباف ایرانی متعلق به طرح، رنگ و نقش فرش آذربایجان و تبریز است که از گمرکات مختلف استان صادر میشود اما در این میان، یکی از دغدغههای فعالان عرصه فرش دستباف، عدم برخورداری از نمایشگاه دائمی فرش است که میتواند سهم بسزایی در رفع دغدغه فروش تولیدات داشته باشد و مقوله از تولید به مصرف را عملی کند.
اما یکی از عواملی که منجر به نارضایتی مصرف کنندگان، خریداران و عدم رونق فرش دستباف ایرانی میشود وجود نمایشگاههای غیر اصولی و غیر حرفهای است که در این میان باید برگزاری نمایشگاههای فرش دستباف توسط تشکلها و اتحادیههای صنفی برگزار شود.
